Avenue Azure

Compositie, gitaar Pete Harden

Piano, keyboards, zang Saskia Lankhoorn

Vocaal ensemble Hollands Collectief:

Sopraan Elisabeth Blom

Alt Hebe de Champeaux

Tenor Edward Ross

Bas Kees Jan de Koning

Dramaturgie & tekst Tomas Serrien 

Lightness is een co-productie van Festival The Big Sing en Stichting Ensemble Klang

Komende concerten

• 6 juli 2025
• 28 november 2025

Programma (Festival opdracht, wereldpremière)

Lightness is een concert met verhalen, muziek, gesproken en gezongen tekst. Deze uitdagende voorstelling onderzoekt zintuiglijke perceptie door visuele ervaringen verbaal te beschrijven en kleuren muzikaal te vertalen. Hoe klinkt ‘rood’? Hoe beschrijf je ‘groen’ zonder dat het ziet? En hoe beleven we kunst, muziek en koorzang als collectief terwijl onze individuele ervaringen uniek blijven?

De voorstelling is geïnspireerd door een bijzonder moment in de kunstgeschiedenis: in oktober 1907 bezocht schrijver Rainer Maria Rilke een tentoonstelling van Paul Cézanne. In brieven aan zijn vrouw beschreef hij zijn zintuiglijke ervaringen bij de schilderijen – niet alleen als liefdesbrieven aan haar, maar ook als ode aan Cézannes kunst. De tentoonstelling is grotendeels verloren gegaan en Rilkes beschrijvingen vormen daardoor een speculatieve, zo niet virtuele, poëtische catalogus van wat tentoongesteld had kúnnen zijn. Tegelijkertijd vormen die woorden het enige beeld dat we van de tentoonstelling hebben.

Lightness is een opdracht van The Big Sing, in coproductie met stichting Ensemble Klang, en brengt een nieuwe compositie van Pete Harden met teksten van Rilke samen. De voorstelling is een hedendaagse reflectie op zintuiglijke ervaringen. In een donkere setting beoogt de voorstelling abstracte kleuren, texturen en landschappen op te wekken. De dramaturgie en tekst worden verzorgd door Avenue Azure en de Belgische schrijver Tomas Serrien, die o.a. onderzoek deed naar de beleving van muziek door mensen met een sensorische beperking.  Hij schreef hierover het boek Klank: een filosofie van de muzikale ervaring.

Gitaar Stefan Gerritsen

Vocaal ensemble Hollands Collectief:

Sopraan Elisabeth Blom

Alt Hebe de Champeaux

Tenor Edward Ross

Bas Kees Jan de Koning

Een ode aan de subtiliteit van kristalzuiver geluid

In het programma Fijnbesnaarde Stemmen ontrafelen vocaal ensemble Hollands Collectief en gitarist Stefan Gerritsen middels hemelse gitaarmuziek, verstilde koorklanken en zingend glas het mysterie van het universum. De veelzijdige gitaar - soms klinkend als een stem - contrasteert en smelt samen met de vier stemmen van Hollands Collectief. Zang en snaarmuziek gaan een muzikale dialoog met elkaar aan in dit vernieuwende programma vol eigen muziek. Hierbij lijkt de tijd op magische wijze even te verstillen terwijl de geluidsgolven losjes met elkaar vervloeien en gaandeweg steeds meer in dezelfde frequentie gaan trillen: een glasheldere symbiose tussen gitaar en vier stemmen.

Komende concerten

• 9 november 2025

Geluidstrillingen 

Alles in het universum bestaat uit trilling. De wet van aantrekkingskracht berust op het universele gegeven dat gelijksoortige trillingen elkaar aantrekken. Met Fijnbesnaarde Stemmen hoopt Hollands Collectief een universele oproep tot saamhorigheid uit te dragen door een aantrekkelijk muzikaal programma neer te zetten waarbij verschillende klanksoorten samenklinken die - geheel zoals de universele wet het voorschrijft - in elkaars frequentie gaan vibreren.

Hierbij wordt ervan uitgegaan dat we als mens in twee werelden tegelijkertijd leven, een mentale en een fysieke wereld die beide zijn omgeven door het grote mysterie: het universum. De zang uitgevoerd door het vocale kwartet van Hollands Collectief staat daarbij symbool voor de mentale wereld. De gitaar in uitvoering van Stefan Gerritsen reist als solo-instrument door zowel de fysieke alsook de mentale wereld heen en staat symbool voor de ziel die door vallen en opstaan (in de fysieke wereld) zijn lessen leert. De ijle klank van het zingende glas staat met haar welhaast hypnotiserende schoonheid symbool voor het universum. 

Nieuwe muziek van eigen bodem

In lijn met het streven van Hollands Collectief om regelmatig nieuwe muziek van Nederlandse componisten voor het voetlicht te brengen, komt ook in dit programma weer veel talent van eigen bodem aan bod. Zo worden naast de uitvoering van bestaand werk van Hans Leenders geheel nieuwe opdrachtcomposities van Rijndert van Woudenberg, Aart Strootman, Daan Manneke en Margaretha Christina de Jong ten gehore gebracht. 

Programma

1. koor a capella

• Josquin Desprez (1450-1521) - Mille regretz
• Luys de Narvaez (ca. 1500-ca. 1560) - Mille regretz
• Josquin Desprez (c.1450-1521) of Pierre de la Rue (1452-1518) | Absalon fili mi

2. koor, gitaar en kristallen glazen

• Rijndert van Woudenberg (1967) - You cannot travel within and stand still without (2020 | geschreven voor Hollands Collectief) 

3. gitaar solo

• Augustin Barrios Mangoré (1885-1944) - La Catedral
  • Andante religioso
  • Allegro solemne

4. koor a capella

• Hans Leenders  (*1965) - Signum magnum & Beatam (2020)

5. koor en gitaar

• Daan Manneke (*1939) - Mise-en-scène  (2019)

6. koor a capella

Margaretha Christina de Jong (*1961) - Three songs on poems by Rabindranath Tagore, opus 130 (2024 | geschreven voor Hollands Collectief)

• I am here to sing thee songs
• When thou commandest me to sing
• Let all the strains of joy mingle in my last song

7. koor en elektrische gitaar

• Aart Strootman (*1987) - Lux Aeterna  (2021 | geschreven voor Hollands Collectief) 

Programmabeschrijving 'Fijnbesnaarde Stemmen'

Mille regretz is een intiem afscheidslied van een geliefde: een van de meest beroemde composities van Josquin Desprez. Het lied wordt gezongen, gevolgd door de fraaie bewerking van Luys de Narvaez door gitaar solo.

In Absalon fili mi van Josquin Desprez of Pierre de la Rue - de herkomst is niet helemaal zeker - rouwt David over zijn zoon Absalom: een zeer aangrijpend verhaal over onvoorwaardelijke liefde en rouw. Het verdriet om zijn dode zoon Absalom is voelbaar in iedere noot.

Componist en gitarist Rijndert van Woudenberg mengt Oosterse met Westerse elementen.  Voor Hollands Collectief schreef hij You cannot travel within and stand still without. De zangers zingen en drummen tegelijk, als oosterse troubadours die hun verhaal willen doen. Later mengen de stemmen zich met kristallen glazen, een magisch effect…

Een rustpunt is het prachtige Signum magnum & Beatam van Hans Leenders. Elementen uit het Gregoriaans, warme klankkleuren en imitatietechnieken maken Leenders' muziek zeer aangenaam en evenwichtig. Oude polyfonie vormt een synthese met de katholieke wierook van laat-romantische Franse muziek.

Daarna verspreiden de zangers zich in de ruimte voor Mise-en-scène van Daan Manneke. Uit elke hoek van de zaal klinkt een zangstem. Zij verbeelden daarmee eilanden (Archipel). Langzaam drijven de eilanden naar elkaar, ontmoeten elkaar in zowel harmonie als tegenstelling, spreken soms een andere taal, als nieuwe culturen die elkaar ontmoeten. De gitaar is de rots in de branding, begeleidt de stemmen en is tevens solo-instrument.

Het programma vervolgt met Three songs on poems by Rabindranath Tagore, opus 130 (2024) van De Middelburgse organist en componist Margaretha Christina de Jong.

Deze drie composities voor koor a capella zijn gebaseerd op drie gedichten van de Bengaalse dichter en mysticus Rabindranath Tagore (1861-1941) uit zijn verzameling Gitanjali (Song Offerings). De muziek staat centraal in deze teksten en vooral het zingen als mystieke beleving. In de composities, die in Franse stijl zijn geschreven, zijn de vier zangpartijen gelijkwaardig en is ernaar gestreefd om de thema’s door te voeren in alle stemmen. De muziek volgt de teksten en drukt die beeldend uit. Harmonieën, dissonanten, ingetogen en uitbundige sferen wisselen elkaar af.

Dan klinkt de elektrische gitaar in Lux Aeterna van Aart Strootman. Het lijkt een menselijke stem…. totdat het instrument zich ontwikkelt tot het herkenbare geluid van de elektrische gitaar. De stemmen moeten meedoen, imiteren gitaarklanken en de gitaar imiteert de stemmen, totdat ze het eind van het stuk enkel nog herkenbaar zijn als het aloude medium van de vertelling:  Lux Aeterna.

Fagot Suzanne van Berkum

Vocaal ensemble Hollands Collectief:

Sopraan Elisabeth Blom

Alt Hebe de Champeaux

Tenor Edward Ross

Bas Kees Jan de Koning

Galilei ontdekte als een der eerste gebruikers van de telescoop o.a. de manen van Jupiter, bergen op de Maan, zonnevlekken en tal van sterren. Hij gebruikte deze ontdekkingen ten bewijze van de juistheid van het heliocentrische wereldbeeld zoals beschreven door Copernicus. Dit bracht hem in conflict met de Inquisitie hetgeen uitliep op zijn veroordeling (1633), waardoor het Copernicanisme des te sterker in de belangstelling kwam. Het proces tegen Galilei is het klassieke voorbeeld geworden van een conflict tussen geloof en wetenschap.

Galilei krijgt huisarrest van het Heilig Officium. Bij die veroordeling zegt de kerk dat hij er goed aan doet de komende jaren “als heilzame boetedoening” eens per week de zeven boetepsalmen op te zeggen.
Dat Galilei bij zijn veroordeling gezegd zou hebben: “En toch draait zij”, lijkt een legende. Zeker in het licht van de serieuze woorden die hij wel uitspreekt: “Mocht ik enkele van mijn genoemde beloften, verklaringen en eden (wat God verhoede) overtreden, dan onderwerp ik mij aan alle straffen en boetedoeningen die door de Heilige Canons en andere algemene en particuliere constituties tegen zodanige delinquenten zijn vastgesteld en uitgevaardigd. Zo helpe mij God en Zijn Heilige Evangeliën, die ik met mijn eigen handen aanraak.”

Komende concerten

Programma

Missa doulce mémoire (1e uitgave: 1577) in afwisseling met boetepsalmen van Sweelinck en collega's.

I. Kyrie uit Missa doulce mémoire - Orlandus Lassus c1532-1594

- Domine in furore (boetepsalm 6) - Josquin Desprez c1450-1521

II. Gloria uit Missa doulce mémoire

- Miserere mei Deus (boetepsalm 51) - Jan Pieterszoon Sweelinck 1562-1621

- Miserere mei - Antonio Lotti 1667-1740 

III. Credo uit Missa doulce mémoire

- Domine exaudi orationem meam (boetepsalm 102) - Jan Pieterszoon Sweelinck

IV. Sanctus uit Missa doulce mémoire

- De profundis (boetepsalm 130) Lupus Hellinck c1494-1541

- Dona nobis pacem voor gemengd koor en fagot - Egil Hovland 1924-2013

- Laudate Dominum de coelis (psalm 148) - Egil Hovland

Piano Rien Balkenende

Sopraan Elisabeth Blom

Schrijver Eric Matser

Gerard von Brucken Fock was in het eerste kwart van de twintigste eeuw een opvallende figuur in de Nederlandse muziekwereld. Zijn romantische kamermuziek en pianostukken hebben een zeldzaam hoog niveau. Edvard Grieg noemde deze Zeeuw naar aanleiding van diens 24 Praeludien opus 15 zelfs ‘de Hollandse Chopin’. Dirigent Willem Mengelberg sprak uit bewondering voor zijn orkeststukken van ‘één van onze meest talentvolle componisten’. Tegenwoordig is Von Brucken Fock vrijwel vergeten... de hoogste tijd om het stof van deze partituren te halen.

Eric Matser tekende zijn levensverhaal op in een biografie, delen hieruit worden voorgelezen tijdens het concert.

Komende concerten

Programma

Sopraan en piano:

• Stil zijn
• Wensch
• Schemerliedje

Piano:

• Cinq moments musiceaux, opus 11

Sopraan en piano:

• Les Cigales
• Berceuse d'amorique

Piano:

• Préludes opus 16

Sopraan en piano:

• Hei met de wolken zoo wit

Piano:

• Prélude laag water aan de Schelde

Sopraan en piano:

• Witte wijven

Choreografie en dans: Rianne Keyzer

Spreekstemmen

• de dood: Kees Jan de Koning 
• de levenden: Edward Ross, Hebe de Champeaux en Elisabeth Blom

Sopraan Elisabeth Blom

Alt Hebe de Champeaux

Tenor Edward Ross

Bas Kees Jan de Koning

Een compositie van 14 motetten a cappella, met daartussen gesproken tekst, geïnspireerd op de Lübecker Totentanz: een serie afbeeldingen waarin de Dood steeds met een andere persoon danst. Met de paus, met de koning, met een kind… niemand ontsnapt aan de dialoog met de dood.

Dit programma heeft een aantal Muzen: Terpsichore van de dans, Polyhymnia, van de gewijde liederen en Kalliope, muze van de filosofie en retorica doet hier ook een duit in het zakje.

Klik hier voor het programma en beschrijving.

Komende concerten

Harp Veronique Serpenti

Sopraan 1 Elisabeth Blom

Sopraan 2 Paula Bär-Giese

Alt Christina Rozdeiczer Kryszkowski

Tenor nn

Programma

 1. Sopraan en harp, Elisabeth Blom en Véronique Serpenti:

André Caplet |  Deux Sonnets

- “Quand reverrai-je, hélas!..  

- “Doux fut le Trait…” 

Marcel Tournier: La lettre du jardinier

2. Hollands Collectief en harp:

Richard Rodney Bennett | The Aviary:

- The birds lament

- The early nightingale

- The widow bird

- The lark

Edward Elgar: My love dwelt in an northern land

Gustav Holst:  Spring

3. Sopraan en harp, Elisabeth Blom en Véronique Serpenti:

Benjamin Britten | Folksongs: 

- David of the White Rock 

- The Salley Gardens

- The last rose of summer

4. Hollands Collectief en harp: 

Vic Nees | De Liermolen, suite van Europese molenaarsliederen:

- There was a maid went to the mill - Engeland

- La Meunière du moulin à vent - België, Wallonië

- Te Haarlem in den Houte - Nederland 

- Quand Marion va-t-au Moulin - Zwitserland

- Vengo de moler - Spanje

- El moliner - Catalonië

- Die verkaufte Müllerin - Duitsland

- Katten I saekken - Denemarken

- L’aria del molino - Italië, Piemont

- Qui veut moudre, moudra - Frankrijk

- Das Wandern ist des Müllers Lust - Oostenrijk (muziek door F. Schubert)

- Det va tri karar - Noorwegen

- Sankt Odilien und der Müller - Frankrijk - Elzas

- Myllärin Tytar - Finland

- Jan de Mulder - Vlaanderen